Een Twentse Pelgrimsroute: van Hof Espelo naar Zenderen.

Om een Pelgrimsroute te lopen hoef je niet ver van huis te gaan. Je kunt in Nederland steeds meer Pelgrimspaden lopen. Het Twentse Hilligenpad is daar een voorbeeld van. Deze Pelgrimsroute begint in de buurt van Oldenzaal en eindigt bij het voormalige klooster in Zenderen.  

Op deze route maak je kennis met 50 bezinningspunten in het landschap; plekken die te maken hebben met (bij)geloof en spiritualiteit van mensen door de eeuwen heen. Eén van de plekken op de route is het ‘Hilligen Huesken’ (Twents voor heilig huisje) de plek waarnaar de route is vernoemd. Het huisje staat op ‘oale grond’ waar mensen al eeuwenlang bezinning en rust zoeken en is gewijd aan Sint Jacob: de beschermheilige van de pelgrims. De route is ongeveer 103 kilometer lang, maar natuurlijk kun je je ook beperken tot het lopen van een deel van de route. 

Hieronder lees je over het Hilligenpad.

Algemene kenmerken

Het Hilligenpad gaat over (bij)geloof en landschap. Ze zijn nauw met elkaar verbonden. Het Twentse landschap is vol met plekken die te maken hebben met geloof en bijgeloof door de eeuwen heen. Kapellen, kerken en kloosters kruis je op je pad. Maar ook kom je langs plekken waar verhalen leven over een toverkol, een spookhuis en een duivelssteen. Het landschap waar je doorheen loopt is in beweging, Een oerbos is verandert in een heideveld, vlak land is tijdens de ijstijd opgehoopt tot heuvels. Je kunt de stilte hier ervaren. Maar ook hoor je hier de bosuil en als je geluk hebt zie je een ooievaar. 

Tijdens het lopen van de route passeer je diverse kruispunten van leylijnen. Verschillende leylijnen komen bij elkaar op plekken waar er een concentratie van energie aanwezig is. Dit wordt een krachtplaats of krachtcentrum genoemd. Deze krachtplekken zijn energetische krachtpunten waar meerdere krachtlijnen bij elkaar komen en worden gezien als heilige plaatsen. Op een aantal van die plaatsen zijn de heilige huisjes gebouwd. 

Pelgrimeren is ‘wandelen met een plus’. Over deze route wordt daarover het volgende gezegd:

‘Wil jij afrekenen met bestaande patronen en ruimte maken voor nieuwe inzichten. Dat kan met het Hilligenpad. Twents voor Heiligenpad. Het leidt je over eeuwenoude leylijnen langs vijftig inspirerende en spirituele plekken in Twente.’ (bron: visittwente.nl). 

De etappes en bijzonderheden

De route is ingedeeld in 5 dagetappes , Deze etappes hebben een lengte variërend van 17 tot 24 kilometer. Met wit-paarse tekens is de route uitstekend en in 2 richtingen gemarkeerd. In alle vrijheid kun je begin- en eindpunten kiezen om tot een daglengte te komen die jou past, je bent dus niet gehouden aan de dagetappes volgens de standaard-indeling. 

De indeling van het boekje is als volgt:

Dag 1: Hof Espelo – Oldenzaal (20 km): tijdens deze etappe loop je door een heuvelachtig terrein en passeer je onder meer het hierboven genoemde Hilligen Huesken, een kloosterpad en een Mariakapel. De etappe eindigt in het sfeervolle centrum van Oldenzaal, bij de Plechelmus-basiliek. En heb je tijd en energie over? Bezoek dan vooral het Pelgrimsmuseum In Oldenzaal. 

Dag 2: Oldenzaal – Volthe (18 km): Hoogtepunten van vandaag zijn onder meer de Mariakapel op de Tankenberg, De Preekstoel, de Hellehond in De Lutte en de koepel van Tanfana. Veel paden zijn onverhard, je loopt afwisselend door bos en door open landschap.

Dag 3: Volthe – Ootmarsum – Tubbergen (24 km): De grafheuvels die je onderweg tegenkomt stammen uit de pre-historie en hebben de status van  rijksmonument. Maar ook passeer je vandaag de Joodse begraafplaats en de Vasserheide. Een pittige dagwandeling met afwisselend verharde en onverharde paden. Het landschap is overwegend open en Ootmarsum is een aangename pauzeplek.

Dag 4: Tubbergen – Weerselo (17 km): Weet jij wat de Kroezenboom is en wat de geschiedenis daarvan is? En ken jij ‘t Stift? Na deze etappe kun je er ruim over vertellen. Maar het is de ervaring die vandaag telt.

Dag 5: Saasveld – Zenderen (21 km): Op je weg kom je een spookhuis tegen. Je loopt over kerkepaden en je maakt kennis met het Kamrelieten-klooster in Zenderen. En maak je tijd voor rust en bezinning? De in 2007 aangelegde bezinningstuin geeft je daarvoor nieuwe ruimte.

De volledige route-informatie lees je in een PDF-bestand waarvan je de linken onderaan deze blog aantreft. Een GPS-bestand is beschikbaar. In de routegids vind je overzichtskaarten en  lees je informatie over elk de 50 bezinningspunten. 

In 5 dagen is de route goed te lopen  (gemiddeld loop je dan 20 km per dag), overnachtingsplekken zijn op de route aanwezig. Via de site van de route vind je voldoende opties. 

Heb je deze tijd, het geld of de ruimte niet of maar gedeeltelijk? Het is ook mogelijk om te kiezen voor dagetappes. Je kunt dan kiezen om dat per eigen vervoer te doen, in dat geval kun je bijvoorbeeld een fiets op het eindpunt zetten en je auto bij het beginpunt. Ook kun je vanaf je auto een halve etappe lopen en vervolgens  via dezelfde route terug lopen naar je auto. Je zult merken dat de uitzichten en de ervaring beide keren heel anders zijn. Op een aantal plekken kruist de route met OV (bus of trein). Dat is bijvoorbeeld het geval in Oldenzaal. Ootmarsum, Zenderen en Tubbergen. In dit geval zul je even wat moeten puzzelen op je begin- en eindpunten. 

Mijn ervaring met deze route

Al jaren staat deze route op mijn lijstje, pas tijdens de Corona-tijd heb ik ruimte om deze eigentijdse pelgrimsroute deels te verkennen. En dat heb ik gedaan. Ik heb een kaarsje gebrand in de Plechelmuskerk, ik heb mij verstild bij de Maria-kapel op de Tankenberg en ik heb mij vergruwd bij (het verhaal over) de Hellehond in De Lutte.

Het Noord-Twentse landschap heeft mij tijdens het lopen aangenaam verrast. De afwisseling tussen het  heuvelachtige terrein en de lege vlaktes, de bossen, de vennetjes, de heide en het coulissen-landschap maakten het zeer aangenaam om hier te lopen. En ik heb kennis gemaakt met de sfeervolle en gastvrije dorpjes en steden zoals Oldenzaal, Ootmarsum, de Lutte en Tubbergen.

De vijftig bezinningspunten geven de route verdieping. Met de verhalen en informatie bij die punten kon ik mij verbinden aan de diversiteit van het landschap, de soms bizarre geschiedenis en met de christelijke en alledaagse cultuur.

Door de uitstekende markering met de wit-paarse stichkers was het mogelijk om het navigeren los te laten. Ik kon mij op het Hilligenpad helemaal overgeven aan de omgeving en aan mijn eigen ziele-roerselen. 

Enige kritiekpuntje betreft de route-gids/route-informatie. De bij de route horende routegids heeft meerwaarde: hierin lees je over de 50 punten onderweg. Jammer is dat de gids nauwelijks informatie geeft over de route zelf: er is geen beschrijving van de etappes, de kaartjes zijn niet bruikbaar om de route mee te lopen.

Als jij deze route ook wilt lopen: gebruik ter voorbereiding vooral de hieronder gelinkte PDF-documenten en/of de GPS-track om begin- en eindpunten te kiezen en te vinden.

Mijn conclusie van deze route? Het Hilligenpad is een wandelroute met een grote pelgrims-plus. Het is een eigentijdse bezinningsroute die verankerd is in het landschap en in de cultuur-geschiedenis van dit gebied. Een route die inspiratie brengt en je regelmatig doet stil staan.

Het Hilligenpad is een absolute aanrader voor een ieder die kennis wil maken met pelgrimeren. Het is een aanrader voor iedereen die in eigen land een pelgrims-route wil lopen. Een route waarmee je al lopend stilstaat bij alle tijden.

Zin om deze route te gaan lopen?

Heb jij zin om deze Pelgrimsroute te lopen? Wil jij meer over deze route lezen?

Informatie over het Hilligenpad, over route-wijzigingen, overnachtingsadressen en over de heilige huisjes vind je op deze website. Je treft de kaartjes van de hele route aan in een PDF-bestand. De beschrijving van de route vind je hier. Bij uitgeverij Matrijs kun je de routegids  bestellen.

Via deze link tref je een GPS-track van de route aan.

Wil je meer weten over andere Pelgrimsroutes in Nederland? Via deze link tref je er een heel aantal aan.

Zin om een keer één dag of een aantal dagen mee te lopen over Nederlandse pelgrimswegen? Je bent welkom.